#1 Tìm hiểu về sự khác biệt giữa IFRS và VAS

Sự kiện ngày 16/03/2020 vừa qua, bộ Tài chính đã phê duyệt dự án “Áp dụng chuẩn mực BCTC IFRS vào Việt Nam” đã đưa nhân sự trong ngành Kinh tế nói chung và ngành Kế toán nói riêng đến gần hơn với khái niệm về loại chuẩn mực kế toán quốc tế IFRS. Nhưng sự khác biệt giữa VAS và IFRS đang tạo ra nhiều áp lực đối với nhân sự trong ngành.

Trong bài viết dưới đây, SAPP Academy xin chia sẻ về sự khác biệt giữa IFRS và VAS nhé!

I. Khái niệm về IFRS

IFRS là tên viết tắt của cụm từ International Financial Reporting Standards. Hay còn được hiểu là chuẩn mực Báo cáo tài chính quốc tế do quỹ IFRS và Uỷ ban chuẩn mực Kế toán quốc tế (IASB) ban hành. Với mục đích chính cung cấp một khuôn khổ quốc tế trong việc lập và trình bày Báo cáo tài chính cho các doanh nghiệp..

Việc áp dụng chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế IFRS giúp các doanh nghiệp xây dựng hình ảnh minh bạch, uy tín trong mắt khách hàng, đối tác và thị trường. Chính vì vậy, các doanh nghiệp Việt Nam đang gấp rút chuẩn bị để áp dụng chuẩn mực kế toán này trong đó việc đào tạo nguồn nhân sự chất lượng cao là một trong những việc quan trọng cần làm..

II. Khái niệm về VAS

VAS được hiểu là chuẩn mực kế toán Việt Nam (Vietnam Accounting Standards) được ban hành từ năm 2000 – 2005. Trong đó bao gồm những nguyên tắc phương pháp kế toán cơ bản nhất để ghi sổ sách kế toán và lập các báo cáo tài chính của doanh nghiệp.

Tuy nhiên, do đã được ban hành cách đây hơn 10 năm nên VAS càng ngày càng bộc lộ nhiều hạn chế, một số nội dung chưa phù hợp với các giao dịch kinh tế thị trường trong giai đoạn mới, nhất là trong bối cảnh thị trường phát triển mạnh mẽ toàn cầu hóa.

III. Sự khác biệt giữa IFRS và VAS – Báo cáo tài chính và các khoản đầu tư

Chuẩn mực báo cáo tài chính IFRS và VAS được áp dụng trong nhiều lĩnh vực ngành nghề, mục kinh doanh trong kế toán như về hàng tồn kho, tài sản hữu hình hay vô hình, đầu tư bất động sản. Tuy nhiên, trong bài viết dưới đây, SAPP Academy sẽ đi sâu vào so sánh sự khác nhau giữa IFRS và VAS về báo cáo tài chính, hợp nhất kinh doanh và kế toán các khoản đầu tư của công ty…

IFRS là được xây dựng dựa vào IAS. Những đổi mới và quy chuẩn trong tương lai của IASB (Ủy ban Chuẩn mực Kế toán Quốc tế) được gọi là IFRS. Cụ thể:

• Chuẩn mực kế toán quốc tế hoặc viết tắt là IAS là các tiêu chuẩn do IASC ban hành từ năm 1973 đến năm 2001 quy định cách các sự kiện và giao dịch sẽ phản ánh trên báo cáo tài chính của công ty.

• Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế hoặc viết tắt là IFRS là phiên bản hiện tại và cập nhật của IAS và được ban hành bởi một cơ quan lập chuẩn mới, IASB.

• Nếu có bất kỳ mâu thuẫn nào trong IFRS với IAS cũ, thì nên tuân theo IFRS.

1. Sự khác nhau về chuẩn mực trình bày báo cáo tài chính

Chuẩn mực trình bày báo cáo tài chính  được gọi là VAS 21 và IAS 1. VAS 21 – Trình bày Báo cáo tài chính được xây dựng dựa trên phiên bản cũ của IAS 1. So với phiên bản hiện tại của IAS 1, VAS 21 có sự khác biệt chủ yếu về nội dung Báo cáo thu nhập toàn diện như sau:

IAS 1 định nghĩa thu nhập là khoản làm tăng vốn chủ sở hữu, ngoài trừ các khoản góp của các cổ định. Từ định nghĩa này sẽ xuất hiện 2 loại thụ nhập chính là: Loại thu nhập phát sinh từ hoạt động kinh doanh và các hoạt động khác của doanh nghiệp và thu nhập không phát sinh từ hoạt động kinh doanh mà chủ yếu do doanh nghiệp tự đánh giá lại một số tài sản.

Từ điều trên, đồng nghĩa với việc khi trình bày báo cáo theo IAS 1, bạn cần phải trình bày các loại thu nhập của các hoạt động kinh doanh mà chủ yếu do doanh nghiệp tự đánh giá lại một số tài sản. Khi đó mới có được bản báo cáo hoàn chỉnh có tên “Báo cáo thu thập toàn diện khác” nhằm cung cấp thêm thông tin về những thay đổi trong vốn chủ sở hữu không liên quan đến kết quả kinh doanh của doanh nghiệp trong kỳ cho người sử dụng.

Hai hình thức mà IAS 1 cho phép doanh nghiệp trình bày báo cáo như sau:

• Trình bày một báo cáo trong đó chia 2 phần: Phần 1 – Báo cáo lãi/lỗ; Phần 2- Báo cáo thu nhập toàn diện khác.

• Trình bày báo cáo lãi/lỗ và báo cáo thu nhập toàn diện dưới hình thức các báo cáo riêng biệt và độc lập.

2. Sự khác nhau về chuẩn mực Hợp nhất kinh doanh

Chuẩn mực Hợp nhất kinh doanh được gọi tắt là VAS 11 và IFRS 3. VAS 11 được xây dựng từ IAS 22, sau nhiều thay đổi để phù hợp với doanh nghiệp trên thế giới, IAS 22 đã được chỉnh sửa và thay thế bằng IFRS 3. Hiện nay, hầu hết mọi người đều sử dụng IFRS 3 để báo cáo về chuẩn mực Hợp nhất kinh doanh. Đây được coi là sự chuyển đổi từ VAS sang IFRS.

Hai điểm khác nhau giữa VAS 11 và IFRS 3 như sau:

Giá phí giao dịch qua nhiều giai đoạn: VAS 11 là tổng giá phí của từng lần trao đổi mà chưa được đánh giá theo giá trị hợp lý tại ngày kiểm soát. Tuy nhiên, nếu dựa vào VAS 11 sẽ khiến cho việc báo cáo, phản ảnh giá phí không sát với thực tế. Quy chuẩn IFRS 3 sẽ giúp các doanh nghiệp khắc phục được tình trạng trên một cách minh bạch hơn.

Phương pháp xác định giá trị và ghi nhận tổn thất:

• Về ghi nhận và xác định lợi thế thương mại: theo VAS 11, lợi thế thương mại chỉ gắn với phần sở hữu của công ty mẹ (Part Goodwill) trong khi đó IFRS 3 cho phép lựa chọn phương pháp ghi nhận lợi thế thương mại cho cả cổ đông không kiểm soát (Full Goodwill) bên cạnh việc ghi nhận lợi thế thương mại chỉ gắn với phần sở hữu của Công ty mẹ.

• Về xác định tổn thất lợi thế thương mại: VAS 11 quy định phân bổ lợi thế thương mại tối đa không quá 10 năm và về kỹ thuật là dễ thực hiện nhưng về bản chất thì chưa phù hợp vì lợi thế của bên mua, như trình độ quản lý, uy tín, thương hiệu của bên bị mua có thể không bị mất đi. Vì vậy, IFRS 3 không cho phép phân bổ lợi thế thương mại mà thay vào đó là phải đánh giá tổn thất lợi thế thương mại hàng năm.

3. Chuẩn mực về các khoản đầu tư và công ty liên kết và kinh doanh

Chuẩn mực về các khoản đầu tư và công ty liên kết và kinh doanh được gọi tắt là VAS 07, VAS 08 và IAS 28, IFRS 11, IFRS 12.

Sự khác biệt cụ thể như sau:

• Đối với VAS: có 2 chuẩn mực là VAS 07 – Kế toán khoản đầu tư vào công ty liên kết và VAS 08 – Thông tin tài chính về những khoản vốn góp liên doanh.

• Đối với IFRS: Có 3 chuẩn mực chính là IAS 28 phiên bản mới quy định đối tượng áp dụng là công ty liên kết và liên doanh, IFRS 11 – Thỏa thuận liên doanh và IFRS 12 – Thuyết minh về lợi ích trong các đơn vị khác.

Sự khác biệt chính giữa VAS và IFRS liên quan đến các khoản đầu tư vào công ty liên kết và liên doanh gồm: 

• Phạm vi áp dụng phương pháp vốn chủ sở hữu: phương pháp vốn chủ sở hữu phản ánh được ngay ảnh hưởng từ kết quả kinh doanh của công ty liên doanh, liên kết trong kỳ đến nhà đầu tư và đánh giá được hiệu quả thực sự của các khoản đầu tư. Để làm được điều này phải sử dụng đến IAS 27, VAS 07 không làm được điều này.
• Ghi nhận các khoản tổn thất: IFRS yêu cầu nhà đầu tư phải ghi nhận khoản lỗ do giảm giá trị khoản đầu tư thuần (ngoài khoản lỗ thông thường của công ty liên doanh, liên kết) theo quy định của IAS 36 trong khi Việt Nam áp dụng quy định về dự phòng đầu tư tài chính.

4. Sự khác biệt về chuẩn mực báo cáo tài chính hợp nhất và kế toán khoản đầu tư vào công ty con

Báo cáo này được gọi tắt là VAS 25 và IFRS 10. IFRS 1 đã bổ sung các tiêu chí về quyền kiểm soát giữa các bên, tiêu chí mà VAS 25 chưa thể đề cập đến. Cụ thể sau:

• Quyền chi phối với bên nhận đầu tư
• Các khoản lợi ích
• Mối quan hệ giữa quyền chi phối và các khoản lợi ích
• Về lợi ích cổ đông không kiểm soát

(Bài viết trên SAPP Academy có sử dụng nguồn tham khảo từ Đề án áp dụng Chuẩn mực Báo cáo tài chính quốc tế vào Việt Nam, Bộ Tài chính)

Trên đây, chúng tôi vừa chia sẻ về sự khác biệt giữa IFRS và VAS cùng một số giải thích cụ thể về các báo cáo liên quan đến tài chính, hợp nhất kinh doanh, các khoản đầu tư… Hy vọng những chia sẻ của SAPP sẽ giúp ích cho bạn!

Nếu bạn là một doanh nghiệp hay cá nhân làm trong lĩnh vực kế toán – kiểm toán – tài chính thì hãy trang bị kiến thức về IFRS ngay từ bây giờ. Điều này không chỉ giúp bạn bổ sung, nâng cao kiến thức chuyên môn mà còn mang đến cho bạn cơ hội thăng tiến với mức lương cao trong ngành.

SAPP Academy – Đối tác đào tạo cấp độ Vàng của ACCA, được ACCA ủy quyền đào tạo khóa học CertIFR Online – Lập BCTC chuẩn IFRS chỉ với 40h học!

Đối tượng học viên:

• Kế toán viên, kế toán trưởng
• Kiểm toán viên
• Chuyên viên phân tích tài chính
• Giám đốc, trưởng bộ phận kế toán, kiểm toán, tài chính
• Đặc biệt là các đối tượng tại các công ty nước ngoài, hợp tác nước ngoài và các đối tượng khác có quan tâm.

6 lý do bạn nên chọn SAPP Academy

• 40h học Online mọi lúc mọi nơi trên nền tảng website hiện đại;
• 38 video bài giảng chất lượng cao cùng những tính năng tương tác giữa học viên và giảng viên;
• Giảng viên Phạm Cao Kỳ là hội viên của ACCA và VACPA;
• Chương trình học được nâng cấp với nội dung So sánh chuẩn mực Kế toán Việt nam (VAS) và Chuẩn mực Kế toán quốc tế (IFRS);
• Bộ video thực hành Hướng dẫn các bút toán chuyển đổi các khoản mục trên BCTC từ VAS sang IFRS giúp học viên nắm chắc kiến thức và dễ dàng áp dụng vào công việc trong thực tế
• Cơ hội sở hữu chứng chỉ danh giá toàn cầu về lập BCTC chuẩn quốc tế được cấp bởi Hiệp hội kế toán công chứng Anh quốc (ACCA) và Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam (VACPA);
• Kho tài liệu dành riêng cho học viên và hoàn toàn miễn phí;
• Dịch vụ chăm sóc học viên giải đáp mọi thắc mắc liên quan đến khóa học bởi chính giảng viên và supporter 24/7.

Nâng tầm sự nghiệp ngay hôm nay chỉ với 40h học CertIFR – Lập Báo cáo tài chính chuẩn IFRS Online cùng SAPP Academy!

Kết nối với chúng tôi tại: https://www.facebook.com/sapp.edu.vn/

source https://accaonline.edu.vn/su-khac-biet-giua-ifrs-va-vas/